Wat is zwakbegaafdheid?
Definitie van zwakbegaafdheid
Zwakbegaafdheid is een neurologische aandoening die wordt gekenmerkt door beperkingen in intellectuele functies en adaptieve vaardigheden. Adaptieve vaardigheden staat voor alledaagse vaardigheden op het gebied van sociale omgang, werk, vrije tijd, huishoudelijke zorg, zelfverzorging en maatschappelijk functioneren. Personen met zwakbegaafdheid hebben een IQ tussen de 70 en 85. Zij vinden het moeilijk om te leren en zich aan te passen aan nieuwe situaties. Echter vallen deze personen niet in de groep van verstandelijke beperking. Hoe intelligentie gemeten wordt kun je in de deze blog lezen.
Oorzaken van zwakbegaafdheid
De oorzaken van zwakbegaafdheid kunnen divers zijn en kunnen zowel genetische als omgevingsfactoren omvatten. Erfelijke factoren zoals chromosomale afwijkingen, complicaties tijdens de zwangerschap of bevalling, blootstelling aan giftige stoffen tijdens de ontwikkeling bijvoorbeeld door alcoholgebruik moeder. Tijdens de geboorte kunnen er complicaties optreden zoals zuurstoftekort. Bij oorzaken na de geboorte kun je denken aan infecties, zoals hersenvliesontsteking of het binnen krijgen van giftige stoffen en door hersenletsel veroorzaakt door een ongeluk.
Kenmerken van zwakbegaafdheid
Mensen met zwakbegaafdheid vertonen verschillende kenmerken die kunnen variëren van mild tot ernstig:
Psychologische kenmerken
Beperkt cognitief vermogen: Personen met zwakbegaafdheid hebben over het algemeen moeite met abstract denken, probleemoplossend vermogen en het begrijpen van complexe concepten.
Traagheid in denken en leren: Ze hebben meer tijd en ondersteuning nodig om nieuwe informatie te verwerken en vaardigheden te ontwikkelen.
Geheugenproblemen: Het vermogen om informatie op te slaan en op te halen kan beperkt zijn.
Sociale kenmerken
- Beperkt sociaal inzicht: Ze kunnen moeite hebben met het begrijpen van sociale normen, het interpreteren van non-verbale signalen en het aangaan van sociale relaties. Hierdoor krijgen kinderen steeds minder aansluiting bij hun leeftijdsgenootjes.
- Kwetsbaarheid voor uitbuiting: Door een beperkt vermogen om risico’s te herkennen en consequenties te overzien, kunnen ze kwetsbaar zijn voor misbruik en manipulatie.
- Problemen met zelfredzaamheid: Het uitvoeren van dagelijkse taken en het nemen van eigen beslissingen kunnen uitdagingen vormen.
Signalen om op te letten
Het is belangrijk om de volgende signalen te herkennen, omdat ze kunnen wijzen op zwakbegaafdheid:
- Beperkt vermogen tot zelfzorg: Moeite met persoonlijke hygiëne, aankleden, eten, en andere zelfzorgactiviteiten (ADL).
- Vertraging in taalontwikkeling: Moeite met praten, begrijpen en gebruiken van taal op een passende manier voor de leeftijd.
- Problemen op school: Moeite met leren, begrijpen van instructies, en het bijhouden van leeftijdsgenoten academisch.
Signalen van zwakbegaafdheid bij kinderen
Zwakbegaafdheid brengt vaak uitdagingen met zich mee die zowel thuis als op school kunnen optreden. Kinderen met zwakbegaafdheid kunnen worden overvraagd, omdat de verwachtingen die aan hen worden gesteld niet overeenkomt met hun cognitieve capaciteiten. Dit kan leiden tot gevoelens van frustratie wat kan resulteren in een breed scala aan emotionele en gedragsproblemen.
Wanneer kinderen op een niveau worden aangesproken dat past bij hun intellectuele vermogens, kunnen deze problemen vaak verminderen of zelfs verdwijnen. Daarom is het cruciaal om de ondersteuningsbehoeften van kinderen met zwakbegaafdheid te herkennen en hen een omgeving te bieden die hun ontwikkeling en welzijn bevordert. Dit kan onder meer het aanpassen van lesmethoden, het bieden van gepersonaliseerde ondersteuning en het creëren van een inclusieve en ondersteunende omgeving omvatten.
Bij kinderen kunnen specifieke signalen wijzen op zwakbegaafdheid, waaronder:
- Vertraagde ontwikkelingsmijlpalen: Later beginnen met praten, lopen en andere ontwikkelingsmijlpalen bereiken.
- Moeite met concentreren: Snel afgeleid zijn en moeite hebben om aandacht te besteden aan taken.
- Beperkt sociaal begrip: Moeite hebben met het maken en onderhouden van vriendschappen, en het begrijpen van sociale situaties.