Veel mensen willen weten wat het gemiddelde IQ is. Het geeft een gevoel van houvast en maakt het mogelijk om jezelf te vergelijken met anderen: familieleden, leeftijdsgenoten of zelfs bekende persoonlijkheden. Die vergelijking kan leiden tot meer zelfinzicht, bevestiging van prestaties of motivatie om jezelf te verbeteren.
Toch is het belangrijk om te begrijpen dat er in de praktijk geen één universeel IQ-gemiddelde bestaat. De samenleving is namelijk allesbehalve “gemiddeld”. Het gemiddelde dat vaak wordt genoemd – een score van 100 – is het resultaat van een statistische standaardisering, niet van een absolute, overal geldende realiteit. Verschillende groepen, landen en culturen hebben uiteenlopende gemiddelde scores, beïnvloed door factoren als opleidingsniveau, socio-economische omstandigheden en culturele achtergrond. Het gemiddelde is dus vooral een referentiepunt, geen harde waarheid.
Wat wordt bedoeld met een gemiddeld IQ?
In IQ-metingen wordt het gemiddelde op 100 vastgesteld, met een standaardafwijking van 15. Dit houdt in dat ongeveer 68% van de mensen tussen de 85 en 115 scoort. Het concept van IQ werd in het begin van de 20e eeuw ontwikkeld door de Franse psycholoog Alfred Binet, om kinderen te identificeren die extra hulp nodig hadden in het onderwijs. Later werd het verder verfijnd door onder meer Lewis Terman en David Wechsler.
Hoewel het meten van IQ nuttig kan zijn om te bepalen wie extra ondersteuning of juist meer uitdaging nodig heeft, is het slechts één manier om naar intelligentie te kijken. Creativiteit, emotionele intelligentie, sociale vaardigheden en praktische kennis spelen minstens zo’n grote rol in iemands functioneren.Hoe wordt het gemiddelde bepaald?
Hoe wordt het IQ gemiddelde bepaald?
IQ-tests meten diverse cognitieve vaardigheden, zoals logisch redeneren, probleemoplossend vermogen, taal- en wiskundige vaardigheden en ruimtelijk inzicht. De resultaten worden vervolgens genormaliseerd zodat het gemiddelde op 100 ligt en de standaardafwijking op 15. Dit maakt het mogelijk om scores te vergelijken tussen verschillende populaties en tijdsperioden, maar het blijft een statistische constructie.
Waarom is het ‘gemiddelde’ relevant voor de samenleving?
Overheden, onderzoekers en beleidsmakers gebruiken IQ-gegevens soms om trends te analyseren en beslissingen te nemen, bijvoorbeeld over onderwijsbeleid of arbeidsmarktstrategieën. Wetenschappers bestuderen ook hoe genetische en omgevingsfactoren invloed hebben op intelligentie.
Toch moet men voorzichtig zijn: een gemiddelde IQ-score zegt weinig over individuele capaciteiten en kan verschillen verhullen. De samenleving is divers, en het idee van één vast IQ-gemiddelde is eerder een hulpmiddel voor vergelijking dan een absolute maatstaf voor intelligentie.